Jaskinia Raj to jedna z najpopularniejszych polskich jaskiń, w której możemy podziwiać przepięknie zachowane formy krasowe. Liczne stalaktyty, stalagmity, marmity wyglądają niesamowicie, a całość jest ciekawie podświetlona, oferując zwiedzającym nie lada atrakcję.

Kto nas zna i czyta od dłuższego czasu, to wie, że jaskinie są bardzo bliskie naszym sercom. Bywając w różnych zakątkach świata, zawsze staramy się odwiedzić rejony krasowe, aby móc nacieszyć oko pięknymi formami. Jak pamiętacie będąc w Wietnamie odwiedziliśmy niesamowite wnętrza jaskini Phong Nha Cave, Tien Son Cave czy Paradise Cave, na Słowenii zawitaliśmy w kilku turystycznych jaskiniach (z Kriżna Jama i Postojna na czele), a także weszliśmy do kilku, które wymagają sprzętu i znajomości technik jaskiniowych. Mamy w pamięci piękne jaskinie na Węgrzech (Baradla, Beke, Vass Imre) czy w sąsiednich Czechach (Amatérská, Rudicke Propadani, Katerinska, Punkevni). Po prostu podziemny świat zawsze nam się podobał i nie mamy go dosyć.
Wybierając się na wycieczkę do województwa świętokrzyskiego, koniecznie musieliśmy odwiedzić powszechnie znaną i bardzo popularną jaskinię Raj. Pomimo że jest ona niewielka, gdyż całkowita długość korytarzy to zaledwie 240 metrów, a udostępniona trasa turystyczna ma 180 metrów, to jest ona bogato „ozdobiona” wieloma różnymi formami krasowymi. To, na co na pewno zwrócimy uwagę, to niewielkie, ale występujące bardzo licznie zwisające z sufitu stalaktyty.

Historia odkrycia jaskini Raj

Zacznijmy od tego, że jaskinia Raj powstała w wapieniach środkowego dewonu ok. 360 milionów lat. Te tereny były niegdyś dnem morza. Jak to najczęściej w takich sytuacjach bywa, jaskinia została odkryta przez przypadek. W 1963 roku w tych okolicach pozyskiwano kamień do celów budowlanych i kilku nastolatków weszło do jaskini, przez odkrytą szczelinę. W pierwszej sali podczas zwiedzania przewodnik wskaże nam dokładnie to miejsce, gdyż obecne wejście do jaskini znajduje się w innej części. Niestety podobno dokonali zniszczeń w szacie naciekowej i ze względu bezpieczeństwa, otwór zasypano. Rok później czterech uczniów Technikum Geologicznego z Krakowa (Bohdan Bałdun, Zbigniew Bochajewski, Włodzimierz Łucki i Wojciech Pucek) ponownie weszło do jaskini, a następnie pokazali swoje odkrycie nauczycielce (Mirosława Boczarowa). Wspólnie z Ryszardem Gradzińskim z Sekcji Speleologicznej Polskiego Towarzystwa Przyrodników sporządzili pierwszą dokumentację jaskini. Aby chronić tak cenny obiekt, wejście do jaskini zostało zasłonięte metalową kratę. Przez prawie 6 lat trwały prace, które miały na celu udostępnienie jaskini do ruchu turystycznego. Od 1972 roku jaskinia jest otwarta dla zwiedzających.

Skąd pochodzi nazwa jaskini Raj?

To było pierwsze pytanie, które zadała Nadia. Dlaczego ta jaskinia nazywa się Raj? Niestety żadne źródła nie podają precyzyjnej odpowiedzi na to pytanie. Jedna teoria mówi, że dużo wcześniej była znana niedaleko położona jaskinia Piekło, w której praktycznie nie ma żadnych nacieków, więc gdy odkrywcy zobaczyli przepiękną szatę naciekową w nowoodkrytej jaskini, to pomyśleli, że dla kontrastu Piekła, nazwą ją Raj.

Druga wersja etymologii nazwy jaskini związana jest z zachwytem, jakie jej wnętrza wywołały na odkrywcach i podobno ktoś wykrzyknął, powiedział, „Tu jest jak w raju”, „O raju!” i tak zostało.

Jaskinia Raj – warto wiedzieć

Jaskinia to bardzo złożony i skomplikowany ekosystem, który wymaga specjalnego podejścia do udostępniania jej wnętrza turystom, aby zachować jej piękno dla potomnych. Jaskinia Raj w sezonie zimowym jest zamknięta na minimum 2 miesiące, aby panujące w niej warunki zdołały się zregenerować, aby cały czas mogła cieszyć swoim pięknem. Dlatego też są wprowadzone m.in. dzienne limity ilości turystów, a sztuczne światło, które pięknie podświetla nacieki, jest wyłączane zaraz po przejściu grupy. Dodatkowo wydrążono specjalny, 21-metrowy tunel wejściowy, który z obu stron ma zamontowane szczelne drzwi i stanowi swoistą śluzę, aby ciepłe powietrze z sali muzealnej nie wpływało do jaskini.

Zwiedzanie jaskini Raj

Wszystko zaczyna się od wystawy, gdzie dowiemy się, m.in. co to jest kras, jak powstają jaskinie, jakie formy naciekowe będziemy mogli za moment zaobserwować w jaskini oraz przywitamy się z neandertalską rodziną, która 53-40 tys. lat temu zamieszkiwała te tereny.
Chwilę później, pokonując sztucznie wydrążony korytarz, wchodzimy do jaskini Raj. Tutaj możemy dostrzec oryginalne wejście, którędy weszli nastolatkowie. Powoli będziemy przemieszczali się poszczególnymi niewielkimi salami i komorami, gdzie będziemy mogli podziwiać bogatą szatę naciekową. Zobaczymy w Komorze Złomisk duże głazy, które odpadły z sufitu wieki temu. Przewodnik na pewno zwróci uwagę na charakterystyczną „harfę”, czyli cieniutki naciek podświetlony od tyłu, wyglądający jak filigranowa firanka. Jeżeli macie szczęście i w jaskini jest „mokro”, to misy martwicowe będą pięknie wypełnione wodą, a krople będą kapały ze zwisających stalaktytów. Podobno ktoś je kiedyś policzył i wyszło, że jest ich tu w sumie kilkadziesiąt tysięcy. W Sali Stalaktytowej ich nagromadzenie wynosi ponad 200 na m2. Pomimo że są cieniutkie i stosunkowo nieduże, to prezentują się wspaniale. W trakcie zwiedzania, jak to najczęściej bywa w jaskini, przewodnik będzie wskazywał na różne formy nacieków, które mogą przypominać baranka, spadochron itd. Niezależnie od tego, czeka nas tu wiele zachwytów.
Niestety trasa zwiedzania to tylko 180 metrów długości, ale zdecydowanie warto przyjechać i odwiedzić tę jaskinię, która pomimo niewielkich rozmiarów, zachwyca swym naturalnym pięknem. Nam się bardzo podobało.

W tym miejscu chcielibyśmy serdecznie podziękować pracownikom Jaskini Raj za umożliwienie wykonania zdjęć w jaskini, dzięki czemu możecie zobaczyć w tym artykule piękne podziemia, jakie w niej możecie podziwiać.

Artykuły, które powinny Cię zaciekawić:

Dolomitové Bozkovské jeskyně – jaskinia w Czeskim Raju Pierwsza dziura, czyli jaskiniowa inicjacja Jaskinia Mylna – najciekawsza jaskinia turystyczna w Tatrach Jaskinie w Słowenii: jaskinia Vranja Jaskinie na Węgrzech – jaskinia Beke Jaskinie na Węgrzech – jaskinia Kossuth Jaskinie w Słowenii: jaskinia Mačkovica